Bechdel Testi Nedir?

Öncelikle selamlar.

2009'dan beri aktif olarak blog yazıyorum ve bu blogu yeni açtım. Çünkü kişisel blogdan ziyade bu, daha "derdi olan" bir blog ve kendi blogumda yayınlamak yerine özel bir alanı olsun istediğim birtakım incelemeleri burada yapacağım.

Bugün, Tumblr'da feminist bir arkadaşımın blogunda bir inceleme gördüm, Disney'in prenses filmlerinin Bechdel testini geçip geçmediği üzerine yazılmış uzun bir yazıydı, bu testten böyle haberdar oldum ve bir internet aramasıyla, hakkında Türkçe bir içerik olmadığını fark ettim.

Bechdel testi, kurgusal ürünlerde kadın ve erkek karakter kullanımına eğilen bir testmiş, Alison Bechdel adındaki Amerikan bir karikatürist tarafından ileri sürülmüş. Genellikle filmler üzerinde kullanılıyormuş, şöyle düşünün, bir film izliyorsunuz, Bechdel testini uygulamak istiyorsunuz, şu üç aşamayı geçip geçmediğine bakacaksınız:

1 - İzlediğiniz filmde en az iki kadın karakter, en azından adlarını bileceğimiz kadar kurguya dahil oluyorlar mı?

2 - Bu iki kadın karakter, filmde birbirleriyle hiç konuşuyorlar mı?

3 - Bu iki kadın karakter birbirleriyle konuştuklarında, erkekler dışında bir konudan bahsediyorlar mı?

Eğer bu üç aşamayı geçiyorsa, Bechdel testini geçmiş ve bu teste göre cinsiyetçi olmayan bir film izliyorsunuz. Eğer bu üç aşamadan en az birinde eleniyorsa film, cinsiyetçi pazara yönelik olarak tasarlanmış demek oluyormuş. Şöyle ki, üç saat boyunca ekranda hiç kadın göstermeden pazara ürün satamayacağını bilen bir yönetmen, filmin akışını hiç etkilemeyecek olsa bile iki güzel meme, bacak ya da dudak görebilelim diye kurguya etkisiz bir kadın yerleştirmiş ya da belki de bilinçaltında, hiç fark etmese de "Kadın, sadece erkek dünyasında öylesine var olan bir süstür," düşüncesi yerleşmiş demek.

Bechdel, bu fikri, bir arkadaşıyla birlikte, feminist eleştirilerde kullanılması için prototip bir test hazırlarken ortaya atıyor, sadece filmlerde değil, romanlarda, televizyon şovlarında, çizgi romanlarda da kullanılabilecek bir test ortaya çıkıyor. Bu blogda ben de izlediğim filmlerin bu testi geçip geçemediğini inceleyeceğim, gerçekten çok gözüme batan romanlara ve çizgi romanlara da uygulayabilirim.

Daha önceden yapılmış ve bu blogun fikrini ortaya çıkarmış olan Disney filmleri incelemesi de şurada:

http://ictenchan.tumblr.com/post/51419956863

Aladdin dışındaki tüm Disney filmlerinin de bu testi geçmesi, yüzümü kara çıkarmadı çünkü ateşli bir şekilde "Disney, filmlerinde kız çocuklarına beyaz atlı prenslerini beklemeleri gerektiğini aşılar!" diyen feministlere de katılmıyordum, Disney filmleri, arkadaşlığı, sevgiyi, hayvan sevgisini, paylaşmayı, doğa sevgisini, aile bağlarını oldukça destekliyordu, günümüzün çocuk filmleri ve televizyon şovlarıyla kıyaslanırsa hele, çocuk gelişimine onlardan çok daha güzel katkılar yapıyordu fakat çocuklarına Disney filmleri izletmeyeceğini söyleyen feministler oluyordu. Aladdin'de Jasmine dışında bir kadın göremiyor olmamız dışında hepsi de bu testi geçiyormuş.